C Vitamininin Faydaları
Sağlığımız için vazgeçilmez bir önemi vardır. Kolajen oluşumunda görev alarak, daha sağlıklı ve canlı bir cilde sahip olabilmemize olanak tanır. Yüksek tansiyonu dengeleme, demir eksikliğini önleme ve doku onarımına yardımcı olma gibi pek çok görevi bulunur. Eksikliğinde kişide anemi, ciltte morarma, bağışıklık sisteminde zayıflama, diş etlerinde kanama ve diş kaybı gibi komplikasyonlar görülebilir. Tıpkı eksikliği gibi fazla tüketimi de zararlıdır. C vitamini vücutta fazla bulunduğunda, karın ağrısı, gastrointestinal rahatsızlıklar, diyare gibi yan etkiler doğurabilir.
C vitamininin en önemli görevlerinden biri serbest radikallerle savaşmaktır. Serbest radikaller, vücudumuz gıdaları yaktığı zaman ya da radyasyon ve tütün dumanına maruz kaldığında ortaya çıkan moleküllerdir. Bu moleküller, kalp ve kanser rahatsızlıkları başta olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirler.
Kimyasal adı Askorbik Asit olan C vitamini suda eriyen ve insan vücudunun üretemediği bir vitamin türüdür.
Vücuttan ter ya da idrar yoluyla atılan C vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesi için en önemli vitaminlerden biri.
Skorbüt (iskorbüt) adı verilen hastalığın da engellenmesinde etkilidir.
Ekşi bir tatta olurlar ve çok hafif özel bir kokuları vardır.
Mutlaka dışarıdan alınması gereken C Vitamini vücutta depolanmaz.
Vücudumuz C vitaminini üretmediği gibi uzun süre tutmaz da. Kısa sürede vücuttan attığımız bu vitamini sıkça tüketmek bu yüzden önemlidir.
C vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesinde çok önemli rol oynar.
NOT: Vücudun inflamasyonla savaşına katkıda bulunur ve serbest radikallerin vücudumuzda birikmesini önler. Aksi halde serbest radikallerin birikimi, kronik hastalıklara ve oksidatif strese neden olabilir. C vitamin alımı, oksidatif stresin tetikleyebileceği kalp rahatsızlıkları gibi birçok kronik hastalığa yakalanma olasılığımızı düşürür.
Bağışıklık sistemi tarafından üretilen ve vücutta iltihaplanmaya ve pek çok probleme neden olan kandaki histamin oranını düşürür.
Birçok kanser çeşidini önlediği ve kanserden koruduğu bilinmektedir.
NOT: Yapılan araştırmalar sonucu kanser üzerindeki tedavi etkisi kanıtlanan C vitamini Uzakdoğu’da kanser tedavi sürecinden kullanılıyor.
Yaraların ve yanıkların yanı sıra diş eti kanamalarına iyi gelir.
Bağ dokusu ve kemiklerin esas maddesi olan kolajen üretimini arttırdığı için yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Tansiyonu yükselenlerde tansiyonun dengelenmesine yardımcı olur.
Kolesterolü düşürür ve dengeler.
Vücut direncini arttırarak ateşli hastalıklar ve soğuk algınlığından korur.
NOT: En çok doğru bilinen yanlışlardan biri ise soğuk algınlığı ya da grip olduktan sonra tüketilen C vitaminin iyi geleceğidir. Yapılan araştırmalardan hastalık başladıktan sonra tüketilen C vitamininin herhangi bir etkisi gözlenmemiştir. Bu nedenle hasta olmadan önce bağışıklık sistemini güçlendirmek için tüketilmelidir.
Çok önemli bir antioksidandır. Yani vücudumuza zarar veren radikallerin dolaşımını önler.
Yetişkinlerin günde ortalama 70-75 miligram C vitamini alması gerekirken çocuklarda bu miktar 80-100 miligramdır.
NOT: Fazla C vitamini alımı ise vücudunuzdaki demirin yükselmesine sebep olabilir. Ayrıca böbrekleri yorar ve taş oluşumuna neden olabilir. İshal ve alerji de görülen diğer etkiler arasındadır.
C vitamini eksikliği yorgunluk ve bitkinliğe sebep olabilir.
Ayrıca kas ve kemik ağrıları, kilo ve diş kaybı da C vitamini eksikliği belirtileri arasındadır.
Portakal, greyfurt, mandalina ve limon C vitamininin bulunduğu en çok bilinen besinlerdir.
C vitamini eksikliği belirtileri:
-
Keratoz pilarisi (tavuk derisi görünümü)
-
Tirbuşon şeklindeki saç yapısı
-
Parlak kırmızı renkli saç folikülleri (saç köklerinde küçük kırmızı lekeler)
-
Kaşık şeklindeki tırnak yapısı, ince ve kırılgan tırnaklar
-
Kuru ve zarar görmüş bir cilt
-
Kolay morarma, deri altında küçük mor halkalar, cilde yayılan morarmalar
-
Yaraların yavaş bir şekilde iyileşmesi
-
Eklemlerde ağrı ve şişme
-
Güçsüz ve zayıf kemikler
-
Zayıf bağışıklık sistemi
-
Hastalıklara kolay yakalanma
-
Yorgunluk ve huzursuzluk
-
Kötü ruh hali
-
Açıklanamayan kilo kaybı
NOT: C vitamin takviyelerinin yüksek dozlarda tüketilmesi, böbreklerde taş oluşumunu tetikleyebilir. Menopoz sonrası kadınlar, kardiyavasküler bazı problemlerle karşılaşabilirler. Ancak bu durum, henüz kanıtlanmamıştır. Kalıtsal hemokromatozisi (bir tür demir emilim bozukluğu) bulunan kişilerde doku hasarı görülebilir. Bu yüzden hemokramatozisi olan hastaların C vitamin takviyeleri tüketmeden önce muhakkak doktorlarına danışmaları gerekir.
C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
Kivi, Frenk üzümü, kavun, ananas,limon, papaya, çilek, mango, greyfurt ve yaban mersini C vitamini oranı yüksek meyvelerdir.
Maydanoz, karnabahar, kara lahana, brüksel lahanası, roka, tere, kırmızı lahana, brokoli, kırmızı biber, taze fasulye, domates, soğan, alabaş turbu, rezene ve bezelye ise C vitamini bulunan sebzelerdir.
C vitamini denince akla mandalina, portakal gibi turunçgiller gelse de aslında kuşburnu ve maydanozda portakal ve mandalinadan daha çok C vitamini bulunur.
NOT: Kuşburnunda 400 miligram C vitamini varken portakalde 50 miligram vardır.
NOT: Günde 5 porsiyon sebze meyve yiyerek C vitamini ihtiyacınızı doğal yollardan karşılamanız mümkün.
Zinde Kalın
Dyt. Demet Ebru Usta
