K vitamini eksikliği nasıl anlaşılır?
Kontrolsüz kanama riski: Basit bir yaranız kanarsa K vitamini vücutta kanın pıhtılaşmasını ve iyileşmesini sağlar. Eğer fazla miktarda kan kaybediyorsanız K vitamini vücudunuzda eksiktir.
Kan pıhtılaşması: Ciltte oluşan mavi, yeşil veya sarı lekeler, çürüğe bağlı olarak sıklıkla cildin altında kan birikimine bağlı olarak ortaya çıkar.
Deri kanaması: Aşırı öksürük, hapşırma, doğum gibi kuvvetli bir olaydan sonra kılcal damarların ciltte mor lekeler halinde görülmesi.
Düzenli kanama: Yaralar, küçük kesikler, idrarda veya dışkıda kan görülmesi, açıklanamayan mide ağrıları ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
Sertleşmiş kıkırdak: Vücudumuz kemiklere ve kıkırdaklara fazla miktarda kalsiyum bırakır. Kıkırdaklarda sertleşme kireçlenmenin habercisi olabilir.
Doğum kusurları: Bebeklerde K vitamini eksikliği, gelişmemiş yüz, burun, kemik ve parmaklar gibi bazı doğum kusurlarına neden olabilir.
K Vitaminin Vücut Çalışmasındaki Görevleri
Vitamin K karaciğerde kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddenin sentezi için gereklidir. Eksikliğinde kanın pıhtılaşması engellendiği için kanama durmayabilir. Kemik gelişimi için de önemlidir.
K vitamini neden bu kadar önemli?
K vitamini vücudun sentezleyebileceği bir vitamin değil, bu nedenle onu başka kaynaklardan sentezlememiz gerekiyor.
Kan pıhtılaştırması: K vitamini vücudumuzda oynadığı en önemli rol, kılcal damarların dışından gelen kan akışını kısıtlamaktır. (Protrombin üretimi)
Arteriyel sertleşmeyi önler: K vitamini arteriyel duvarlarda kalsiyum birikimini önleme kabiliyeti ile bilinir ve bu nedenle kan basıncınızı ve kalbinizi korumaya yardımcı olur.
Kemikler için önemlidir: K vitamini kalsiyumun osteoporozun önlenmesine yardımcı olur ve vücudumuzdaki kemik yapısındaki osteokalsin seviyesini yükselterek kemiklerin gelişmesine yardımcı olur.
Kanseri önleyebilir: K vitamininin kanser hücresi gelişimini önlemede faydalı olduğu görülmüştür. K vitamini beynimizi aktif ve çevik tutarak yaşlanmayı önleme konusunda önemli bir rol oynar ve alzheimera karşı savaşır.
Bilişsel sağlığı güçlendirir: K vitamini, epizodic hafızayı güçlendirir ve unutkanlığa iyi gelir. 70 yaş üstü bireyler arasında yapılan bir çalışmada kanında en yüksek K vitamininin bulunduğu yaşlıların en yüksek sözel hafıza performansına sahip oldukları gözlemlenmiştir.
Kan yeterince pıhtılanmazsa vücutta kanamalar meydana gelir. Kan kaybı, B12 ve demir eksikliğine sebep olur. B12 ve demir eksikliğinin sonuçları halsizlik, depresyon ve beyin fonksiyonları ile ilgili sorunlar yaşamaktır. Dolaylı da olsa K vitamininin faydaları arasında halsizliği, depresyonu, beyin fonksiyonlarının gerilemesini engellemek yer alır.
K vitamini eksikliğinin neden olduğu hastalıklar:
-
Diş eti kanaması, burun kanaması, idrarda ve dışkıda kan vb.
-
Kolay yaralanma, yara ve kesiklerin daha çok kanaması
-
Kadınlarda adet kanamasında artış
-
Kemik yoğunluğunda azalma ve kemik kaybı
-
Böbrek taşı, Kemik erimesi
-
Kalp ve damar rahatsızlıkları
K vitamini için tüketmeniz gereken gıdalar:
Unutulmaması gereken ilk şey K vitamininin yağda çözünür bir vitamin olmasıdır. Uzmanlara göre erkeklerin günde en az 120 mcg K vitamini, kadınların ise en az 90 mcg’ye ihtiyacı vardır.
K Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler:
En zengin kaynakları, ıspanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller ve balıklardır.
Yeşil yapraklı yiyecekler: Yeşil yapraklı sebzeler antioksidan, demir, lif ve K vitamini açısından zengin bir kaynaktır. Ispanak, pazı, marul tüketebilirsiniz.
Ispanak gibi yapraklı yeşillerde yaklaşık 250 ila 450 mcg K vitamini bulunur.
Turpgiller: Brüksel lahanası, brokoli, lahana ve karnabahar gibi turpgil sebzeler antioksidan, lif, mineral açısından sağlığınızı desteklemek için gerekli olan K vitamini başta olmak üzere birçok vitamine sahiptir.
• Yarım bardak pişmiş brokoli veya Brüksel lahanası yaklaşık 220 mcg K vitamin içerir.
• Bir fincan yaban mersini veya böğürtlen 29 mcg’dir.
• Lahananın 1 porsiyonunda yaklaşık 80 mcg vardır.
Yeşil Otlar: Yaşlanmayı kontrol altında tutmaya yardımcı olan antioksidan özelliklere sahip yeşil otlar da bol miktarda K vitamini içerir.
• 100 gram maydanoz 164 mcg
• 100 gram kişniş 310 mcg
• 100 gram fesleğen 410mcg içerir.
Soya fasulyesi: Buharla kaynatılmış soya fasulyeleri K vitamini açısından oldukça yararlı bir besin kaynağıdır.
NOT: Bir parça soya fasulyesi 1000 mcg K vitamini içerir.
K vitamini içeren diğer yiyecekler: Lahana, brüksel lahanası, kara lahana, ıspanak, brokoli, bamya, maydanoz, marul, havuç, soya fasulyesi, kereviz, taze soğan, kuşkonmaz, kurutulmuş domates, paprika, salatalık turşusu, fesleğen, kekik, adaçayı, pul biber, kuru karanfil, köri, kaju, incir, armut, yabanmersini, üzüm, ahududu, dut, böğürtlen, kivi..
K2 vitamini içeren hayvansal kaynaklar: Yüksek yağlı süt ürünleri, karaciğer, diğer organ etleri, süt, peynir, tereyağı, yumurta sarısı; K2 vitamini açısından zengin olan hayvansal kaynaklardır. Aynı zamanda fermente gıdalarda da K2 vitamini yer alır.
NOT: Yağda eriyen vitaminlerden biri olan K Vitamini vücutta depolanabilir. K1, K2, ve K3 formu vardır. K3 formu sentetiktir ve vücuda bir faydası yoktur. K Vitamini eksikliğinde kanın pıhtılaşmasında gecikmeler ve buna bağlı rahatsızlıklar en belirgin olan belirtidir. Ayrıca K Vitamini kemiklerde ve karaciğerde önemli fonksiyonlarda rol alır ve kansere karşı savaşta yardımcı olur. En iyi K Vitamini kaynakları yeşil sebzeler ve fermente süt ürünleridir.
Zinde Kalın
Dyt. Demet Ebru Usta
